Rivayet odur ki: Tokat dolaylarında yaşayan Oğuz boylarından Kızıkılılar günün birinde Karakeçeli Aşiretinin hakim olduğu bölgeye yerleşmek için Yurtluk isterler. Karakeçeli Aşiretinin ileri gelenleri buna muhalefet ederlerse de Ertuğrulgazi gereksiz bir düşmanlığın olmaması için Kızıklılara Uludağ eteklerinde yer gösterir. Bununla da kalmaz dostluğu pekiştirmek için Kızıklı Beyinin yedi oğlunu Karakeçeli Aşiretinin yedi güzel kızı ile evlendirir. Beyin yedi oğlu bir birine yakın sıra sıra yedi köy kurar ve yerleşirler. Her biri bu oğulların adıyla anılır.
Cumali Beyin köyü Cumalıkızık, Fethiye Beyin köyü Fethiyekızık (şimdiki adıyla Fidyekızık), Hamlı Beyin köyü Hamlıkızık (şimdiki adıyla Hamamlıkızık), .. Dallıkızık, Bayındırkızık, Derekızık, Değirmenlikızık ...
Nereden ?
Bursa'nın doğusunda Uludağ'ın yamaçlarına sıralanan beş kızıklı köyünden biri olan Cumalıkızık, Bursa'nın doğusundaki Ankara Yolu üzerinden 10.Km gidildikten sonra 3.Km Uludağ'a doğru çıkıldığında varılan -tarihsel dokusunu koruyan bir Osmanlı Vakıf köyüdür.
Osmanlıların İmparatorluğun kurulması sırasında Bursa'da ilk yerleşme bölgesi olmakla birlikte, son olarak Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan ordusunun diğer Kızık köylerini yaktıktan sonra köye yakın bir yerde Türk Ordusu tarafından durdurulmasıyla Cumalıkızık Köyü doğal dokusu korunarak günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Osmanlı dönemi kırsal mimarisinin önemli özelliklerinden biri olan bir kültür mirasıdır.
|
|
Nereye ?
Uludağ yamaçlarına doğru yüksek ağaçların gölgesinde kıvrılan yol eski bir mezarlıktan geçtikten sonra Cumalıkızık Köyüne ulaşmaktadır. Dar sokakları örten taş; evlerin bazen çatısına kadar tırmanır. Köye tepeden bakınca sanki sokak yok gibi görünür. Evler yemeklerin yenildiği, sohbetlerin edildiği, tarlalardan biçiklen ürünlerin toplandığı ve ahırın bulunduğu taşlık bahçeden ('hayat' denilir) merdivenle üst katlara varılır. Sokağa doğru cumbalar taşar. Yerli yerinde açılmış pencereleri kafesler süsler. Hatta çoğu evin penceresinden bakıldığında sokağın sonunu görmek mümkün olur. Organik yerleşmeye uygun olarak köşe dönüşleri pahlı bu duvarlar, bir çok evde bulunduğu dönemlerin üslupsal mimari özelliklerine göre değişmiştir. Evlerin ne kadar eski oldukları pek belirgin değildir. Köyde 10-12 kadar tepe pencereli eski ahşap ev vardır ki bunlar III.Selim dönemi özellikleri göstermektedir.
Kökenin ayak izleri ...
Rivayetleri doğrulayan en önemli belge, köy muhtarlığındaki 1685 tarihli Vakfiye Belgesidir. Cumalıkızık Köyünün Orhangazi Vakfiyesinden olduğu ifade edilen belgede şunlar yazıldır:
luysals@lycos.com
Tarihsellik ...
"
Vakıf Müfettişi Esseyid Mehmet El Mevlevi,
Kızlar ağasına bağlı Bursa'daki Sultan Orhan Vakıflarının yazım ve denetimi sırasında, Orhan Vakfiyesinden Cumalıkızık Köyü toprafında bulunan Balıklı Vadisine geldi. Kırkpınar'dan gelen suyun paylaşımı konusunda Cumalıkızık ve Fidyekızık köyleri arasında anlaşmazlığın çözümü için taraflar dinlendi. Çevre Kızık köylerinden hazır bulunan tanıkları da dinledi. Padişah Fermanını dikkate alınarak kararını verip mühürünü bastı. ...
"
Cumalıkızık Köyünü Slide Show aracılığıyla gezebilirsiniz.
|
 |
|
